Jeśli masz koty, prawdopodobnie widziałeś, jak jeden z nich zwymiotował w tym czy innym czasie. Wymioty u kotów są powszechne, ale nigdy nie jest to dla nich normalne. Z tego powodu nie zawsze jest to coś, co musi być leczone, ani kot nie musi być pędzony do weterynarza za każdym razem, gdy wymiotuje. W tym materiale dowiesz się, kiedy należy zabrać wymiotującego kota do weterynarza, dlaczego koty wymiotują i jakie metody leczenia są dostępne, aby pomóc kotom poczuć się lepiej.

Przewlekłe i ostre wymioty u kotów
Wymioty można podzielić na dwie szerokie kategorie: wymioty przewlekłe i ostre. Przewlekłe wymioty oznaczają wymiotowanie z pewną regularnością (co najmniej raz w miesiącu, ale może być codziennie) przez długi okres czasu. Kot zazwyczaj wymiotuje tylko raz lub dwa razy przy każdym wystąpieniu. Kiedy kot, który zwykle nie wymiotuje, zaczyna wymiotować, jest to typ ostry. Z reguły jest to powód do niepokoju dla Ciebie i Twojego lekarza weterynarii tylko wtedy, gdy kot wymiotuje wielokrotnie. Diagnostyka i leczenie ostrych i przewlekłych wymiotów mogą się różnić, podobnie jak pilność, z jaką należy zabrać kota do lekarza weterynarii.

W przypadku kota z ostrymi wymiotami zazwyczaj wymagana jest pilniejsza opieka. Wyjątkiem jest kot, który wymiotował tylko jeden do trzech razy i poza tym czuje się normalnie. Jeżeli kot nadal chce jeść i robi to bez kontynuowania wymiotów, zachowuje się normalnie i wydaje się dobrze, nie musi być przewożony do szpitala weterynaryjnego, chyba że wiesz, że zjadł coś toksycznego.

Jeśli Twój kot wymiotuje więcej niż trzy razy, nie może utrzymać pokarmu i wydaje się zmęczony, powinien jak najszybciej trafić do lekarza weterynarii. Może to tylko przejściowe mdłości, ale jeśli jest to coś poważniejszego, należy jak najszybciej wdrożyć leczenie. O ile kot nie odczuwa silnego dyskomfortu lub nie chce się poruszać, zazwyczaj nie będzie musiał udać się do kliniki ratunkowej. Jeśli jednak stan kota pogarsza się szybko w ciągu nocy, wówczas zalecana jest wizyta w pogotowiu. Koty, które stale wymiotują i nie przyjmują pokarmu, są podatne na wiele zmian wtórnych, przede wszystkim na choroby wątroby, dlatego zwlekanie z leczeniem może być dla nich niebezpieczne.

Przewlekle wymiotujący kot nadal powinien być zbadany przez lekarza weterynarii, ale nie jest to pilne, jeśli kot nadal je i utrzymuje pokarm, nie wykazuje oznak osłabienia i wydaje się czuć komfortowo. Jeśli te rzeczy nie są prawdą, przewlekle wymiotujący kot jest albo kotem o ostrych wymiotach, albo ma ostry kryzys tego, co powoduje jego przewlekłe wymioty.

W przeszłości kot, który wymiotował kilka razy w miesiącu był uważany za normalnego, ale to pojęcie się zmienia. Istnieją nawet pewne przypuszczenia, że kot, który często wymiotuje kulami włosów może mieć jakąś chorobę przewodu pokarmowego, która nie pozwala kulom włosów przejść normalnie. Leczenie może nie być wdrożone dla kota przewlekle wymiotującego, ale należy przeprowadzić badanie i ocenę, aby upewnić się, że kot czuje się komfortowo i nie potrzebuje żadnej interwencji w tym czasie.

Przyczyny wymiotów u kotów
Przyczyny ostrych i przewlekłych wymiotów mogą być takie same, ale są wyjątki. Toksyny na ogół nie są przyczyną przewlekłych wymiotów (chyba, że kot jest stale narażony na działanie tej samej toksyny, np. zjedzenie trującej rośliny). Połknięcie ciała obcego (zazwyczaj sznurka) nie jest zazwyczaj przyczyną przewlekłych wymiotów, chociaż jeśli ciało obce pozostaje w żołądku, może być przyczyną przewlekłych wymiotów.

Niestety, wymioty są bardzo niejasnym objawem, a ich przyczyny są bardzo zróżnicowane. W rzeczywistości, prawie każda choroba kotów może wywołać wymioty. Ogólnie rzecz biorąc, przyczyny wymiotów mogą być umieszczone w jednej z tych kategorii: toksyny, leki, dieta (w tym jedzenie niewłaściwych rzeczy), żołądek (żołądek), jelita, dysfunkcja narządów, endokrynologiczne, neurologiczne (zazwyczaj związane z mózgiem), zakaźne i nowotworowe. W każdej z tych kategorii są dziesiątki specyficznych chorób i zespołów. Niektóre z najczęstszych przyczyn są wymienione poniżej:

Toksyny: Lilie, środki przeciw zamarzaniu
Leki: Chemioterapia, antybiotyki, środki przeciwzapalne
Dieta: Nietolerancja pokarmowa na coś w pożywieniu, nagła zmiana diety, zjedzenie martwej rzeczy
Żołądkowa: Ciała obce, wrzody, zapalenie żołądka
Jelitowe: Ciała obce, ostre zapalenie, zapalne choroby jelit (bardziej typowo przewlekłe), rak, zaparcia
Zaburzenia czynności narządów: Choroby wątroby, choroby nerek, zapalenie trzustki
Endokrynologiczne: Nadczynność tarczycy, podwyższone stężenie wapnia, cukrzycowa kwasica ketonowa
Neurologiczne: Choroba przedsionkowa (może być związana z chorobą ucha wewnętrznego), zapalenie mózgu (zapalenie wyściółki mózgu), nowotwory
Infekcyjne: zakaźne zapalenie otrzewnej kotów, panleukopenia kotów, nicienie sercowe
Nowotwory: Może być przyczyną bezpośrednią, jak np. rak jelita, lub pośrednią, jak np. nowotwory komórek tucznych w skórze
Diagnozowanie przyczyny wymiotów
Zdiagnozowanie przyczyny wymiotów u kota może być trudne. Większość przypadków ostrych wymiotów ma charakter przejściowy i ulega poprawie pod wpływem leczenia objawowego i upływu czasu. Często jednak zalecane jest wykonanie podstawowych badań, aby upewnić się, że nie mamy do czynienia z poważniejszym problemem.

Punktem wyjścia w ustaleniu przyczyny wymiotów jest uzyskanie dokładnego wywiadu. Oto kilka pytań, które może mieć lekarz weterynarii:

Czy kot był narażony na kontakt z roślinami i innymi toksynami?
Kiedy zaczęły się wymioty?
Jaka jest normalna dieta kota?
Czy kot wychodzi na zewnątrz, a jeśli tak, to czy poluje?
Co znajduje się w wymiocinach?
Czy kot jest na lekach?
Czy występuje również biegunka?
Czy kot je?
Kiedy pojawiają się wymioty (w stosunku do jedzenia lub innych czynności)?
Czy kot traci na wadze?
Czy kot dużo pije lub oddaje dużo moczu?
Czy kot bawi się sznurkiem?
Na podstawie odpowiedzi na te pytania lekarz weterynarii będzie miał lepsze rozeznanie, jaką diagnostykę należy zastosować, jeśli w ogóle ją zastosować. To, jak wyglądają wymiociny, nie daje ostatecznej odpowiedzi na pytanie, dlaczego kot wymiotuje, ale może dać lekarzowi weterynarii miejsce do rozpoczęcia poszukiwań. Poniższe cechy wymiotów, choć w żadnym wypadku nie stanowią idealnej korelacji, mogą stanowić pewną wskazówkę:

Żółte wymioty: Jest to żółć i może być oznaką choroby wątroby, ale często występuje przy pustym żołądku. Może to również oznaczać, że kot zjadł coś żółtego.
Czyste wymiociny: Może to być regurgitacja z przełyku lub z pustego żołądka.
Białe, spienione wymiociny: Ponownie, jest to zazwyczaj regurgitacja z przełyku lub z pustego żołądka.
Krew w wymiocinach: Krew pochodzi z jamy ustnej, przełyku lub żołądka.
Wymiociny o wyglądzie kawy z mielonką: Ten typ jest z krwawienia z żołądka, najczęściej spotykane z wrzodami.
Brązowe, śmierdzące wymiociny: To może być od krwawienia w górnym odcinku przewodu pokarmowego, lub od zjedzenia czegoś brązowego i śmierdzącego.
Niestrawione jedzenie w wymiocinach: Oznacza to, że pokarm nigdy nie opuścił żołądka. Może się to zdarzyć w przypadku nietolerancji pokarmowych, alergii, niedrożności lub czegokolwiek, co powoduje podrażnienie górnego odcinka przewodu pokarmowego. Ważne jest, aby wiedzieć, kiedy kot ostatnio jadł. Na przykład, jeśli kot nie jadł przez cały dzień i wymiotuje niestrawionym pokarmem, może to wskazywać na niedrożność lub zaburzenia motoryki.

Badanie i testy u lekarza weterynarii
Następnym krokiem jest dokładne badanie fizykalne przeprowadzone przez lekarza weterynarii. Lekarz weterynarii może zwrócić uwagę na takie objawy jak ból brzucha, masy w jamie brzusznej lub w innych miejscach, widoczne ciało obce (np. sznurek pod językiem), oznaki utraty masy ciała, szmery w sercu, powiększoną tarczycę i gorączkę. Ponownie, egzamin może pomóc określić, które, jeśli w ogóle, diagnostyka jest potrzebna.

Zdjęcia rentgenowskie jamy brzusznej i badania krwi
Jeśli jest to uzasadnione, wstępne badania to zwykle zdjęcia rentgenowskie jamy brzusznej (tzw. rentgen) oraz badanie krwi i badanie moczu. Zdjęcia rentgenowskie mogą ujawnić nieprawidłowości w wielkości i kształcie narządów, ciała obce, guzy, zaparcia i inne nieprawidłowości, których weterynarz może nie być w stanie ocenić podczas badania fizycznego. Badanie krwi może wykryć takie rzeczy jak dysfunkcja narządów i może zdiagnozować zaburzenia endokrynologiczne, takie jak cukrzyca i nadczynność tarczycy. Badanie moczu jest konieczne w połączeniu z badaniem krwi w celu zdiagnozowania takich schorzeń jak cukrzyca, choroby nerek i infekcje dróg moczowych.

Badanie krwi może również dać wskazówki, czy zwierzę było narażone na kontakt z niektórymi toksynami, takimi jak płyn niezamarzający. Niestety, nie ma wielu łatwych testów do zdiagnozowania narażenia na toksyny. Często wymagane jest, aby osoba opiekująca się kotem wiedziała o potencjalnym narażeniu na toksyny oraz o obecności klasycznych objawów narażenia na toksyny.

Badanie barytowe, USG i endoskopia
Często zdjęcia rentgenowskie nie diagnozują problemu (poza obecnością ciał obcych i kilku innych schorzeń), ale pomagają ustalić, czy potrzebne są dalsze badania jamy brzusznej. Te inne badania mogą obejmować badanie baru, które pomoże ustalić, czy w jelitach znajdują się ciała obce lub czy występują problemy z ruchliwością jelit. Innym badaniem może być badanie ultrasonograficzne, aby przyjrzeć się architekturze różnych narządów; badanie ultrasonograficzne może być wykorzystywane jako środek do pobierania próbek różnych narządów w celu uzyskania ostatecznej diagnozy.

Ponadto, lekarz weterynarii może zalecić endoskopię (przy użyciu lunety do oglądania żołądka, górnego odcinka jelita lub okrężnicy). Endoskopia jest sposobem na poszukiwanie ciał obcych w żołądku, które nie są widoczne na zdjęciach rentgenowskich, i może być używana do usuwania ciał obcych. Procedura ta pozwala również na oglądanie wyściółki żołądka i górnego odcinka jelit w poszukiwaniu nieprawidłowości, i może być stosowana do pobierania próbek z górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Operacja zwiadowcza
U kota z uporczywymi wymiotami, których nie udaje się opanować za pomocą leczenia objawowego, konieczne może być przeprowadzenie operacji zwiadowczej. Dotyczy to niektórych sytuacji ostrych wymiotów (np. obawy przed obecnością ciała obcego) i niektórych przewlekłych wymiotów (np. poszukiwanie objawów nowotworu jelita, nie-jelitowej choroby jamy brzusznej lub zapalnej choroby jelit).

W przypadku ciał obcych, zabieg chirurgiczny służy zarówno do zdiagnozowania, jak i usunięcia problemu, poprzez usunięcie ciała obcego. Jeśli nie zostanie znalezione żadne ciało obce, wówczas podczas operacji można pobrać biopsję. Intencją przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego w przypadku przewlekłych wymiotów jest zwykle pobranie biopsji jelit, żołądka, wątroby, trzustki, węzłów chłonnych i wszelkich nieprawidłowości w nadziei na zdiagnozowanie problemu. Najczęstsze rzeczy do zdiagnozowania są zapalne choroby jelit lub formy raka.

Jako narzędzie diagnostyczne, chirurgia jest preferowane niż endoskopii przez niektórych lekarzy weterynarii, ponieważ cały przewód jelitowy może być oceniana, jak również różnych narządów w jamie brzusznej. Ponadto, podczas operacji można pobrać biopsje jelitowe o pełnej grubości i większej. Ponadto, możliwe jest pobranie biopsji wątroby, trzustki i węzłów chłonnych. Z drugiej strony, endoskopia może być preferowana, ponieważ jest zwykle tańsza (choć nie o wiele), zwykle daje reprezentatywną próbkę jelit w celu postawienia diagnozy i jest znacznie mniej inwazyjna. Powrót kota do zdrowia po operacji może trwać kilka tygodni, podczas gdy zwierzę, u którego wykonano endoskopię i biopsję endoskopową, zazwyczaj wraca do zdrowia w ciągu kilku godzin lub jednego dnia.

Ponieważ niektóre metody diagnostyczne mogą być inwazyjne i kosztowne (endoskopia może kosztować do 1500 dolarów, a operacja zwiadowcza ponad 2000 dolarów), wiele osób rezygnuje z ich wykonywania. Istnieją zabiegi, które mogą być wdrożone bez pełnej diagnozy, ale te decyzje wymagają komunikacji między tobą a twoim lekarzem weterynarii o ryzyku wykonywania tych zabiegów.

Leczenie kota, który wymiotuje
Leczenie wymiotów różni się znacznie w zależności od przyczyny, a opisanie leczenia dla każdej indywidualnej przyczyny jest poza zakresem tego zasobu. Jednakże, możemy podać kilka uogólnień dotyczących leczenia.

Płyny
Jeśli badanie fizykalne nie wykazuje żadnych nieprawidłowości, a w wywiadzie z kotem nic nie wzbudza podejrzeń, lekarz weterynarii może zdecydować się na zastosowanie terapii objawowej, takiej jak podawanie płynów podskórnie. Nawet jeśli zwierzę nie jest klinicznie odwodnione, podawanie płynów może być ważne dla przepłukania układu i utrzymania nawodnienia. Pacjent wymiotujący jest prawdopodobnie w niewielkim stopniu odwodniony po prostu z powodu utraty płynów w wyniku wymiotów i nietrzymania wody.

Odwodnienie jest problemem samoistnym, co oznacza, że kiedy zwierzę jest odwodnione, nie czuje się dobrze i dlatego nie je i nie pije, a nawet może wymiotować więcej. To sprawia, że zwierzę jest bardziej odwodnione, co pogarsza jego samopoczucie, co sprawia, że jest mniej skłonne do jedzenia lub picia, a następnie staje się bardziej odwodnione.

W przypadku prawie każdej przyczyny wymiotów podawana jest jakaś forma terapii płynami. Jeśli zwierzę jest bardzo odwodnione lub słabe, często zaleca się podawanie płynów dożylnie. Polega to na umieszczeniu cewnika w żyle i podawaniu zwierzęciu płynów przez cewnik. Jest to bardziej bezpośredni sposób podawania płynów i można podawać tą metodą więcej płynów w ciągu dnia. Minusem jest to, że podawanie płynów dożylnie jest znacznie droższe i wymaga pozostania kota w szpitalu. Jednak, zwłaszcza u bardzo odwodnionego pacjenta, płyny podskórne nie wchłaniają się zbyt dobrze i płyny dożylne są niezbędne, aby pomóc kotu.

Leki przeciwwymiotne
Innym powszechnym sposobem leczenia większości rodzajów wymiotów jest podawanie leków przeciwwymiotnych, które mogą pomóc w zatrzymaniu wymiotów, a tym samym zmniejszyć utratę płynów. Leki te mogą również pomóc złagodzić dyskomfort w jamie brzusznej i sprawić, że kot będzie bardziej skłonny do jedzenia. Czasami wskazane może być zastosowanie leków żołądkowych, takich jak Pepcid lub sukralfat, ale ich przydatność jest dyskusyjna. Zazwyczaj nie powodują one jednak żadnych szkód. Jeśli leki przeciwwymiotne nie zapewniają odpowiedniej kontroli bólu, do planu leczenia kota można dodać lek przeciwbólowy.

Zmiana diety
Zarówno w przypadku przewlekłych, jak i ostrych wymiotów u kotów, jednym z najważniejszych sposobów leczenia jest zmiana diety. Jeśli Twój kot ma ostry przypadek wymiotów, może to oznaczać tymczasową zmianę diety na lekkostrawną, taką jak karma dla kotów Royal Canin Gastrointestinal High Energy, karma dla kotów Hill’s ID lub mdłe pożywienie dla ludzi, takie jak pokarm dla niemowląt o smaku mięsnym (bez dodatku cebuli lub czosnku w proszku) lub gotowany kurczak. Należy pamiętać, że kurczak i pokarm dla niemowląt nie są pełnowartościowymi pokarmami dla kotów i dlatego powinny być stosowane tylko przez kilka dni. W przypadku kotów z przewlekłymi wymiotami, zmiana diety może być zarówno terapeutyczna jak i diagnostyczna.

Jeżeli nowa karma kontroluje wymioty, oznacza to, że były one częściowo spowodowane nietolerancją pokarmową lub alergią, lub też niskim stopniem zapalenia jelit. Jeśli chodzi o próby żywieniowe u kotów przewlekle wymiotujących, należy przez kilka tygodni stosować nową dietę, aby sprawdzić, czy przynosi ona oczekiwane efekty. Kot powinien otrzymywać jedną z wyżej wymienionych diet na receptę lub dietę o ograniczonej zawartości składników na receptę, aby mieć pewność, że jest to kompletna, zbilansowana dieta.

Prednizon
Jak wspomniano powyżej, choroba zapalna jelit może być przyczyną wymiotów u niektórych kotów. W leczeniu nieswoistych zapaleń jelit często stosuje się prednizon. Nie zalecamy, abyś wypróbował prednizon na swoim kocie bez przeprowadzenia jakiejkolwiek diagnostyki, ponieważ prednizon ma wiele skutków ubocznych, w tym zwiększenie pragnienia, zwiększenie ilości oddawanego moczu, osłabienie układu odpornościowego i osłabienie mięśni. Podawanie kotu prednizonu może również pogorszyć niektóre przyczyny wymiotów (takie jak zapalenie trzustki, cukrzyca i choroby nerek). Jeśli jednak wyniki badań krwi i zdjęcia rentgenowskie kota są w normie, a Ty nie chcesz kontynuować dalszej diagnostyki, można rozważyć podanie prednizonu na próbę. Należy dokładnie przedyskutować z lekarzem weterynarii ryzyko związane z tym leczeniem.